7 januari 2017
Opgeschrikt door luid getrommel maakt de kluwen vrolijke mensen rond de bar plaats voor drie grijze kliko’s die binnengereden worden in het dorpshuis van Hemelum. De traditionele nieuwjaarsborrel van Hemelum was dit jaar het décor voor de feestelijke aftrap van de actie Ho! Net yn´e kliko! Allereerst leggen Lina en Sytze hun medebewoners uit wat de bedoeling is: in 2017 met het hele dorp de restafval verminderen met 25%, in de eerste plaats door afval beter te scheiden. Ze lichten de folder toe die iedereen in de bus gekregen heeft. De plattegrond Wêr moat it hinne blijkt toch nog incompleet: ‘Bij de Stekkeplek kun je alleen lytse bloempotten kwijt, geen grutte. plastic of aardewerk maakt niet uit.’ Dan gaat Pytsje testen of iedereen het goed begrepen heeft. Het klikofamke Lenka ( 7) wordt in de middelste kliko getild. Nu willen nog meer kleine meisjes klikofamke zijn, dus hup! yn ‘e oare kliko’s ermee!
Lenka verdwijnt helemaal in de kliko om het eerste stuk afval eruit te vissen: een kapotte wekker. Moet die daar wel in? Niets daarvan: alles met een stekker of een batterij valt onder Elektrische Apparaten, die kunnen in de daarvoor bestemde bak bij de ingang van de Spar in Bakhuizen. Nico zet in met zijn gitaar (G7) en begeleidt de gelegenheidsmeezinger (C) Ho! Net yn´e (G) kliko! (G) Ho! Net (C) yn´e kliko! Het ritueel herhaalt zich enkele malen. Ykelien in haar prinsessejurk weet nog aandacht te vragen voor de plastic doppen van drankkartonnen die worden ingezameld bij haar basisschool de Barte t.b.v. een fonds voor blindegeleidehonden. Als de boodschap (en het lied) er goed inzitten, helpt Pytsje haar toehoorders nog even herinneren aan de vraag waarom we dit doen: voor Lenka en haar klikofamkes, voor Ykelien en alle andere kinderen van Hemelum; een klein steentje bijdragen aan het behoud van onze leefomgeving voor de generaties die na ons komen. En nu maar hopen dat de dorpsbewoners zich inschrijven voor de actie!
IJlst, Oosthem, Nijezijl en Hemelum startten met de campagne op zaterdag 7 januari. Balk, Harich, Ruigahuizen en Nij Beets starten later in januari. Dat de campagne werkt is bewezen door de vier Friese dorpen die de campagne afgelopen twee jaar ontwikkelden en uitvoerden (Gytsjerk, Oentsjerk, Eastermar en Heech). Zij bereikten in één jaar tijd een deelname percentage van 15 tot 30 % van alle huishoudens. De hoeveelheid aangeboden restafval in de dorpen liep al snel terug met 10 tot 18%. Dat scheelt per dorp jaarlijks een paar duizend euro aan afvalverbrandingskosten.